Ataatsimoortumik nuunneqarnerminut atatillugu, iluaqutissaasunik pingaaruteqartunik nassataqassaaq.
Alloriarnerlu tamanna ilinniarfiit ataatsimut nukittorsarneqassapput, taamatullu Kalaallit Nunaanni nunangisaq qimallugu nutsertarneq iluaqutissartaqartumik ajutoornannginnerusumillu inissisimalerniassammat.
Aammattaarlu Sisimiut Ilinniarfiillu ataatsimut inerisaasinnaanngussapput, siammasinnerusumik ilinniartitaanerup iluani nunanit tamalaanit ilinniariaqqiffissatut annertusaasinnaalissammata.
Ilinniarfiit annerusut ilinniartitaanikkut tulluussakkanik pitsaanerusumik atungaqalissapput, ilinniartullu sammisaminnut atatillugu qaffasinnerusumik anguniangaqartalissangaluarput, taamatullu ilinniarfiit ataatsimut nukittorsaalernermikkut, ingerlallualerneq, piumassuseqarnerulerneq, ilinniartunullu sunniilluarsinnaanerulerneq pilerpat; ilinniartitaanikkut aningaasartuutaasut ukiumut naammassititsisarnerannut, ilinniaqqittussanullu annikinnerulissapput.
Kingullermik Naalakkersuisut tusangassiortunik katersortitsigamik oqaaseqarput, Saviminilerinermik ilinniarfik Jern & Metal nuunneqassasoq; tamannalu pisimavoq ukioq 2022 februar qaammataani aaliagiunneqartoq. Allangaqarpullu aaliangiussimallugu suliniutigineqassasoq Jern & Metal ilinniarfik nutserneqassasoq Sisimiunut.
Tamatumali kingorna Naalakkersuisut nutaamik nalunaaqqinngillat.
Siammasissumik taperseersorneqarneq Ilinniarfiit assigiinngitsuniit, kiisalu inuussutissarsiornikkullu ingerlatsivimmiik nuutsitsinissaq Jern & Metal pillugu.
Kalaallit Nunaanni Ilinniarfik (KTI), Den Tekniske Uddannelsesinstitution (DTU), siunissamut pissanganartumut ingerlapput, Sisimiunut nooratarsinnaanermik nassataqartumik. Aaqqissuussaasumik alloriarneq, ilinniarfiit taatsiuulernissaannik Sisimiuni aqutsisunik assigiinngitsuniik tamanna annertuumik tapersersorneqarpoq. Tamannalumi ilinniarfiit inuussutissarsiornikkullu ingerlatsinermi siarsaaratarsinnaaneranik siunniussaqarmat maani kalaallit Nunatsinni.
GE immikkoortortami siulittaasoq Knud Oxenvad tapersiivoq tamatuminnga KTI Sisimiunut nuunneqarnissaanik oqarlunilu: ”Inuussutissarsiornikkut ingerlatsineq Kalaallit Nunaanni ilinniarluarsimasut pisariaqartilluarpai, ataatsimoortitsilernerlu ilinniarfinnik ilinniartitaanerup pitsaassusaanik iluarsartuuffigineqarlunilu inuussutissarsionikkut ingerlatsineq nukittorsinneqassaaq. Inassutingaarput Jern& Metal Sisimiunut nuunneqassasoq. Ilimanaateqarluartutummi isigivarput Kalaallit Nunaanni nuttarnikkut iluaqutissartalimmik piffimmut inissittarneq-/nutserneq, pisortatigut suliffissat nuutsinneqatneranut atatillugu.
Januarimi ukioq 2022 Qeqqata Kommunia Naalakkersuisunut ammasumik nittartakkamini allangaqarnermigut saqqummiuppaa; Naalakkersuisut kissaatiginngippassuk assigiinngitsitaarneq kommunikkaartuni ingerlaannassasoq, taamatullu Naalakkersuisut kommune assigalungu inuiaqatigiit atungarisaat eqqarsaatigalugu, ilinniarfiit imminnut attuumassuteqarsinnaasut ataatsimoortinneqarsinnaasut, uani Naalakkersuisut KTI aammattaaq Jern & Metal ilinniarfia naleqqiuttariaqarpai ataatsimoortitassatut pingaartillugit.
KTI pisortaq, Jokum Møller oqaaseqarpoq: ”Ataatsimoortitsilernermi, uani pilersinneqarsinnaammata ataatsimoorussinikkut suliniuteqarsimanermiit inernerit iluaqutissaasut. Soorlu aamma sammisat aaliangersumasuni aqutsinikkut ingerlariusissami atuartitaanerup tungaasigut. Uani saaffiginnippunga aqutsisuusut inissinnissaa ataatsimoortitsilernissamut Naalakkersuisut suliakkinneqarsimaneratut.”
Dansk Teknisk Universitet (DTU), pilersereernikuuaa Issittumi Ingenørimut ilinniarfik Sisimiuni, taamatullu aamma takusinnaavaa DTU-p periarfissatsialaasoq nuutsinneqarnissaa ilinniarfiup. Pisortaasoq DTU-mi Susanne Hanson oqaaseqarpoq: ” DTU aammattaaq KTI imminnut attuumassuseqarluarlutillu annertuumik qanimut imminnut suleqatigiittareerput. Teknikkikkut ilinniartitaanerit katersuutsikkaanni Sisimiuni, ataatsimoorussinikkut suliniuteqarnikkut inerneri iluaqutissaasut suli ilinniartitaanikkut kingunertunerussapput, ilinniartuutitaanikkullu iluaqutitaqarluassallutik inuusuttunut. Ilinniarfik pitsaasoq namminermini takutittarpaa naammassisartut inuusuttut amerlassusaat ilinniakkaminnik naammassisut.”
Ukiuni kingullerni Maskiinalerisutut ilinniarfiuk (MSK) københavnimiittoq, aammattaaq DTU aalisarnermik ilinniarfik taakkununnga nuussimasunut Sisimiunut ilaapput. Taamaaliornikkullu linniarfissatsialannik ingerlariaqqiffissanik periarfissiilluarnikuupput. MSK’p Pisortaata Ulrik Bak Nielsen aamma tamanna taperserpaa Sisimiut inissisimaffitsialaasoq ilinniariartorfissatut. Erseqqissarpaa qanoq pingaaruteqqartingisoq pilersinneqarnissaa teknikkikkut ilinniarfiup ilinniartitaanikkut siammasinnerulernissaa, ilinniarnerup sammisat tungaasigut, aammattarlu ataatsimullu ataqatigiissumik akimorlugit imminnut ilinniarfiit tulluuttumik aaqqissuussinikkut siuarsaanissami. ”Sisimiut illoqarfittut teknikkikkut ilinniariarfittut ilinniartut misilittagassaannik tunniussaqarluarsinnaavoq, illoqarfittullu inissisimanermigut aamma nukittorsaassalluni, ilinniartitaanikkut qitiusumik Kalaallit Nunaanni inissinnermigut.” taamatut oqaaseqarpoq pisortaasoq Ulrik Bak Nielsen. Qilanaarivaa suliniutip piviusunngortinneqarnissaa nuutsitsiniarnerup suliniutitaata, aammattaaq nunap immikkoortuani iluaqutaasumik sunniuteqalernissaa ilinniartitaanerup tungaasigut.
Artic Circle Business fablab-mik piginnittuusoq tapersersorluapaa aammattaaq Jern & metal ilinniarfiata nuunneqarnissaanut, taamatullu Qulleq fablab tunissutigerusullungu, ilinniarfiimmi iliniarfittut ataatsimut taperserneqarniassammat, soqutiginnilersitsillunilu nutaanik pinngorartitserusussusermik, maskiinanillu suliaqarusussusermik. Direktør Jesper Schrøder oqaaseqarpoq: ”Sisimiut illoqarfittut takutereerpaa illoqarfitsialaasoq ilinniartoqarfittut, Jern & Metal-illu nuunneqarnerata tamanna nukittorteqqiinnassavaa, taamaalilluni Qulleq Fablab tamatumunnga tulluartuulluinnarpoq. Tapersiilluassallunilu ilinniartunut soqutiginnilersitsisussaq ilinniarnerup tungaasigut, nutaaliorsinnaanerullu tungaasigut.”
Ataatsimoorussunerup suliniutingisimasaasa inerneri iluaqutissaasut, ilinniarfeqarfinniit pinngortarput suleqatigiinnikkut ilanngutasseeqatigiinnikkullu.
Ilinniarfiit assigiinngitsut suleqatigiinnermikkut, imaluunniit ataatsimoortunngornermikkut campus-mik taallugu, angusinnaalluarpaat, suli sunniuteqarluartumik imminnut iluaqutissartamikkut avitseqatigiinnikkut, atorluaaffiginikkullu. Tamannalu periarfissiillualersarpoq siammasinnerusumik ilinniartitsisinnaanngornikkut, ilinniartummi suli sammisassanut-/fag-nut amerlanerusunut, qaffassaqqinnissaminnullu ammaassisarmat. Tamannalu iluaqutaalluartumik sunniuteqarluarsinnaavoq, ilinniarfiillu, inuiaqatigiillu aamma ataatsimut nukittorsarneqalersarmata.
Ilinniarfiit kattussillutik suleqatigiinnermikkut piorsarluarsinnaavaat ilisimatusarneq nutaaliorsinnaassuserlu, kattunnikkullu sakkussat ilisimatusarnermi kiisalu namminnerminni periutsit suleqatigiissinneqarnerisigut. Una immikkuullarissuuvoq naleqarluartoq, ataatsimoorussatut unammillerfimmi aaqqiiniarneq. Tamassumalu ilinniartissaasut kajungernartunngorsarpai, inuusuttunut, ilinniartitaanikkummi piorsarsimassuseq nukittorsarneqaqqissammat, taamatullu inuiaqatigiit iluanni ataatsimut iluarsartuunneqassammat ilinniarfiit ataatsimoortinneqarpata.
Sanaartorfiit (værksteder), laboratorier (misissuiffiit), init ilinniartitaanermut atorneqartussat, atortussallu suli sunniuteqarluarnerusussamik, aalaakkaaberusumillu atorluarneqartalissapput, amerlanerusunillu atorneqarsinnaalissallutik ilinniarfiit piffimmi ataatsimi Campus-tut ataatsimoortinneqarpata.
Borgmester Qeqqata Kommuniani, Sisimiuniittumi inissisimasoq, Siumumilu ilaasortaasoq oqaaseqarpoq: ” Nuunneqarnissaanut suliap nanginneqarnissaa Naalakkersuisuniit neriorsuutigineqarneraniit maannamut qaammatit 21-it qaangiupput qanoq aalajangertoqaranik suli tusagaqarata, tamannalu tamanut pitsaasuunngilaq. Isertuutissanngilara ilinniarfiup nuunneqarnissaa kommunetsinnut annertoorujussuarmik iluaqutaasussammat. Kisianni kommunitsinnuinnaanngitsoq aammali ilinniartunut ilinniartitsusunullu pissarsiaq annerpaaq anguneqarsinnaasoq tamanit oqariartuutigineqarpoq, isumaqarpungalu tamanna aamma Naalakkersuisut isumaqatigalugulu pingaartikkaat. Taamaattumik piaartumik Naalakkersuisut aalajangertarialerput, nunaminertarmi sanaartorfigineqarnissaminut Sisimiuni piareersimavoq.”
Ilinniarfiit, inuussutissarsiornermut ingerlatsiviit immikkoortumi kommunillu iluani neriuutigivaat Naalakkersuisut aaliangissasut Jern &Metal ilinniarfia Sisimiunut nuutsinneqassasoq. Taamaalillutami kivitseqatigiinniassangatta ilinniartitaanerup killiffianit. Sisimiut ilinniartitaanerup tungaatigut illoqarfitsialaavoq, missiliorugulu kvadratmiiterimut akissaa Nuummiit naleqqiullugu akikinnerulluni.
Aallartinniarta.